Lập trình viên đang là một trong những xu hướng nghề nghiệp có nhiều triển vọng nhất cho giới trẻ. Nhiều người vẫn thắc mắc về tuổi nghề lập trình viên nằm trong khoảng bao nhiêu? Tại sao hiện nay hầu hết các công ty, doanh nghiệp thường sử dụng các developer trẻ tuổi là phần lớn. Phải chăng các developer khi có tuổi sẽ dần bị môi trường làm việc đào thải hay không. Để giải đáp cho những câu hỏi này, hãy cùng freeC theo dõi những nghiên cứu và chia sẻ dưới đây.
Mục Lục
Thực tế thị trường Developer tại Việt Nam
Trong vòng 5 năm trở lại đây, sự phát triển của công nghệ AI và Machine Learning đã tạo nên một làn sóng mới đối với xu hướng công nghệ trong nước. Ngành IT và thị trường developer phát triển mạnh mẽ; đòi hỏi nguồn nhân lực cao cùng với yêu cầu về cả kỹ năng cũng như kinh nghiệm làm việc.
Theo số liệu thống cơ mới nhất tính từ năm 2018-2022, nhu cầu nhân lực của thị trường developer tại Việt Nam luôn không ngừng tăng cao. Năm 2021, Việt Nam cần đến 450.000 nhân lực để làm việc trong ngành công nghệ thông tin. Tuy nhiên, con số đáp ứng đủ mới chỉ đạt tới con số 430.000 người.
Thực tế ngày nay, số lượng sinh viên tốt nghiệp ngành công nghệ thông tin tại các trường đại học, cao đẳng ngày càng tăng cao. Vậy câu hỏi đặt ra là tại sao vẫn có sự thiếu hụt nhân lực này? Đó là do trình độ lập trình viên hiện có chưa đáp ứng đủ các yêu cầu công việc của doanh nghiệp. Một thống kê chỉ ra rằng, hiện nay chỉ có 30% số sinh viên công nghệ thông tin ra trường đáp ứng được các yêu cầu về kỹ năng chuyên môn và kinh nghiệm làm việc của các doanh nghiệp.
Nhu cầu tuyển dụng của ngành IT trong tương lai được sự đoán là không ngừng tăng trưởng mạnh. Các kỹ năng chuyên môn; kỹ năng mềm; kinh nghiệm làm việc; khả năng quản lý thời gian cũng như trình độ ngoại ngữ của developer sẽ trực tiếp quyết định mức lương làm việc của họ. Có thể nói rằng, IT là một ngành làm việc đòi hỏi sự linh hoạt cao; và bắt buộc developer phải luôn không ngừng học hỏi kiến thức mới.
Báo cáo về tuổi nghề lập trình viên
Theo thống kê đầu năm 2022 về độ tuổi làm việc đối với các developer ở Việt Nam cho thấy:
- Có 28.47% số developer thuộc từ 20-24 tuổi.
- 26.3% có độ tuổi nằm trong khoảng 25-29 tuổi.
- 16.29% thuộc nhóm 30-34 tuổi.
- 10.01% developer đang làm việc thuộc nhóm từ 35-39 tuổi.
- Tỷ lệ developer từ 40 tuổi trở lên rất ít, chỉ xấp xỉ 10%.
Những con số này cho ta thấy, tuổi nghề lập trình viên tập trung trong khoảng từ 20-34 tuổi. Kết quả này cho thấy rằng tuổi nghề lập trình viên là khá trẻ, dường như khi bước sang độ tuổi từ 35 trở đi, các lập trình viên sẽ có sự chuyển đổi nghề nghiệp chứ không còn làm công việc viết code hằng ngày.
Tuổi tác có lẽ là một vấn đề lớn đối với các developer, có phải 35 tuổi trở đi là quá già để làm công việc lập trình? Phải chăng độ tuổi trung bình làm việc của các lập trình viên sẽ giảm mạnh trong tương lai?
Vì sao tuổi nghề lập trình viên có giới hạn?
Có rất nhiều lý do để giải thích cho tình trạng các developer có độ tuổi khá giới hạn. Dưới đây là một số lý do chính được đánh giá từ thực trạng công việc hiện nay.
>>> Xem thêm tuyển dụng lập trình viên lương cao
Kỳ vọng về mức lương cao
Đối với những lập trình viên lớn tuổi, có kinh nghiệm làm việc dày dặn, khi ở ngưỡng từ 35-40 tuổi trở đi họ sẽ có những kỳ vọng lớn về một mức lương cao hơn so với công việc viết code của những năm còn trẻ. Tuy nhiên, nhu cầu cũng như ngân sách của các công ty lại không thể cân đối được mong muốn đó.
Việc trả lương cho các developer trẻ, số năm kinh nghiệm ít sẽ thấp hơn so với những developer có nhiều năm kinh nghiệm khi mà các developer trẻ tuổi vẫn đủ năng lực để hoàn thành các yêu cầu công việc. Do đó các công ty sẽ lựa chọn chiêu mộ các tài năng trẻ về làm việc thay cho các developer kỳ cựu.
Bên cạnh đó, các lập trình viên khi đã tích lũy đủ kinh nghiệm họ sẽ chuyển qua các công việc khác cần nền tảng chuyên môn cao như Trainer, Mentor, Manager,…
Không cập nhật kịp kiến thức mới
Có thể thấy rằng, nghề lập trình viên có tính chất đặc thù rất riêng, nó đòi hỏi nguồn nhân lực phải có tư duy nhạy bén, khả năng suy luận cũng như giải quyết vấn đề tốt. Một thực tế là các lập trình viên trẻ thường có nhiều lợi thế hơn so với những đồng nghiệp lớn tuổi khi tuyển dụng.
Ngôn ngữ lập trình, frameworks, công nghệ mới luôn phát triển không ngừng. Những lập trình viên lớn tuổi gặp nhiều khó khăn khi để bắt kịp những kiến thức mới mẻ này. Căn cứ theo cấu trúc não bộ, người trẻ sẽ có khả năng tiếp cận và chuyển đổi kiến thức mới nhanh hơn. Do đó, các doanh nghiệp vẫn thường ưu tiên tuyển dụng các developer trẻ tuổi có năng lực vào làm việc.
Môi trường làm việc
Như đã nói ở trên, công việc trong ngành IT rất linh hoạt, môi trường làm việc luôn biến đổi không ngừng để bắt kịp với các thay đổi và xu hướng công nghệ mới. Việc này sẽ dẫn đến môi trường làm việc mất cân bằng; những lập trình viên có tuổi khó bắt kịp và kết nối với các thành viên trẻ tuổi do các khoảng cách về thế hệ.
Từ đó, các lập trình viên có tuổi sẽ dần cảm thấy lạc lõng, cá nhân sẽ tự đào thải ra khỏi môi trường làm việc để tìm một công việc mới phù hợp hơn.
Ngành lập trình là ngành mới tại Việt Nam
Khác với các ngành nghề khác, ngành IT khá mới mẻ và chỉ mới phát triển mạnh mẽ ở Việt Nam trong 10 năm trở lại đây. Với một ngành khá mới thì nguồn nhân lực làm việc trong đó cũng còn khá trẻ. Ngành IT là một ngành phát triển gắn liền với thời kỳ hiện đại, những người trẻ luôn là lực lượng tiên phong trong việc đón đầu công nghệ để làm việc hiệu quả.
Văn hóa khởi nghiệp
Văn hóa khởi nghiệp cũng là yếu tố tác động một phần đến độ tuổi làm việc của các lập trình viên. Các doanh nhân khi khởi nghiệp, nhất là trong mảng công nghệ, họ đều muốn xây dựng thành tựu công ty thật nhanh và có sự đột phá.
Khi đưa ra những ý tưởng, họ luôn muốn hiện thực hóa chúng càng nhanh càng tốt để cho ra mắt các sản phẩm công nghệ. Do đó, để phát triển sản phẩm với tốc độ nhanh nhất mà số chi phí bỏ ra là rẻ nhất thì các nhà quản lý sẽ ưu tiên lựa chọn các lập trình viên trẻ tuổi.
Còn khi mà các sản phẩm của công ty đã phát triển ổn định và bước sang giai đoạn mở rộng, họ mới cần đến những lập trình viên có kinh nghiệm lâu năm để duy trì sự ổn định của hệ thống.
Gợi ý kéo dài tuổi nghề lập trình viên
Trong giai đoạn hiện nay, nguồn nhân lực trong ngành IT vẫn còn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu công việc, do đó vẫn còn rất nhiều cơ hội việc làm cho các lập trình viên “có tuổi”. Vẫn có những doanh nghiệp có nhu cầu tuyển những lập trình viên có kinh nghiệm vào làm những công việc code chuyên sâu hoặc đóng vai trò là chuyên gia.
Để có thể bắt kịp với xu hướng phát triển chung cũng như cân đối hài hòa những khoảng cách giữa các thế hệ khi làm việc cùng nhau; các developer có tuổi có thể kéo dài công việc của mình bằng việc cải thiện những điều sau:
- Không ngừng học hỏi và cập nhật thông tin, xu hướng công nghệ mới.
- Trau dồi kỹ năng sử dụng ngoại ngữ.
- Hãy tư duy như một người trẻ và lấy những cảm hứng của người trẻ để chuyển hóa thành ý tưởng mới mẻ cho bản thân, cố gắng thích nghi với môi trường làm việc năng động của giới trẻ.
- Khẳng định giá trị của mình trong công việc để được bổ nhiệm lên các vị trí cao hơn.
- Xây dựng kế hoạch dài hạn cho bản thân.
- Tìm ra hướng đi mới trong công việc khi bản thân đã có tuổi nghề cao.
Vậy thì tương lai dành cho các Developer đã “có tuổi” là gì?
Khi đã ở độ tuổi từ 35 trở đi, các lập trình viên sẽ suy nghĩ đến nhiều vấn đề khác chứ không thể chuyên tâm cho việc code như trước đây. Đó là việc phải lo nghĩ vấn đề kinh tế để chăm lo cho con cái; gia đình; phụng dưỡng bố mẹ. Có những người khi đã tích lũy đủ kinh nghiệm, họ muốn chuyển sang những mảng công việc mới để phát huy năng lực của mình.
Vậy nếu hết tuổi làm lập trình viên, họ sẽ chuyển sang những công việc nào?
Phát triển lên vị trí quản lý
Tuổi tác luôn đi kèm với kinh nghiệm, khi đã làm việc nhiều năm trong nghề và làm với nhiều bộ phận khác nhau trong công ty; những developer có năng lực sẽ bén duyên với vị trí quản lý. Bởi vì chẳng có ai sẽ làm mãi một vị trí suốt đời; khi đã tích lũy đủ kỹ năng và khẳng định được khả năng của bản thân, các lập trình viên hoàn toàn có thể lên làm vị trí quản lý dự án; quản lý con người.
Tuy nhiên vị trí này sẽ đòi hỏi cao về khả năng lãnh đạo và sử dụng con người để hoàn thành tốt các dự án doanh nghiệp.
Chuyên gia tư vấn
Nhiều công ty, doanh nghiệp vẫn còn cần tuyển dụng các vị trí chuyên gia tư vấn về mảng lập trình cho các nhân viên trẻ của mình. Vị trí này hoàn toàn phù hợp với các lập trình viên có nhiều năm kinh nghiệm và muốn truyền đạt kiến thức; hỗ trợ những lập trình viên khác về các mảng mà mình có thế mạnh về nó.
Làm Freelancer
Freelancer hiện nay đang là một xu thế làm việc mới của nhiều ngành nghề chứ không chỉ riêng IT. Khi đã ở độ tuổi không còn trẻ để tuyển dụng vào các công ty với vị trí developer, các lập trình viên có tuổi hoàn toàn có thể tìm được những công việc phù hợp bằng hình thức Freelancer.
Nhu cầu thuê các lập trình viên trao đổi và làm việc online hiện nay không bao giờ thiếu; hơn nữa các lập trình viên làm việc lâu năm sẽ có nhiều kinh nghiệm làm việc; họ dễ dàng kiếm được các dự án phù hợp thông qua các kênh tìm việc làm Freelancer hiện nay.
Trở thành Rock-star Developer!
Trong mọi lĩnh vực, những người thực sự có năng lực mà hiếm ai đạt đến ngưỡng của họ thì chắc chắn rằng các công ty, doanh nghiệp sẽ không bao giờ muốn thay thế. Để có thể kiếm sống với công việc coder ở độ tuổi 40, 50 thì bạn cần phải trở thành một Rockstar Developer!
Hãy luôn cập nhật công nghệ thường xuyên; không ngừng học hỏi; rèn luyện các kỹ năng cần thiết để mang lại những giá trị lớn lao cho công ty mà không ai có thể làm tốt hơn bạn.
Bắt đầu Start up
Đối với những lập trình viên giàu kinh nghiệm, trong quá trình là việc họ đã tích lũy được những kiến thức để có thể tự đứng ra để bắt đầu công việc kinh doanh mới.
Mở một công ty phần mềm hoặc một công việc kinh doanh có ứng dụng các công nghệ mới là một gợi ý không hề tồi. Đây cũng là lựa chọn của nhiều developer ngoài độ tuổi 40 để có thể tiếp tục làm việc.
Chuyển hướng nghề nghiệp
Những kiến thức nền về logic; reasoning; planning cùng với khả năng chú ý và giải quyết các vấn đề nhỏ nhặt sẽ là lợi thể cho các developer có thể chuyển hướng sang các lĩnh vực khác khá dễ dàng.
Có rất nhiều lập trình viên có tuổi đã lựa chọn tham gia các khóa học ngoài giờ để nâng cao kiến thức và nhảy sang các lĩnh vực mới như Systems Security; Hardware; BA hay Finance; Scientific,…
Nghỉ hưu sớm
Nhiều người trẻ hiện nay có tư tưởng là sẽ dốc hết sức lực và khả năng kiếm tiền khi còn trẻ để rồi sẽ về hưu sớm và hưởng thụ cuộc sống. Tùy vào nguyện vọng và định hướng cuộc sống của mỗi người, họ sẽ có những mục tiêu riêng.
Đối với công việc lập trình viên luôn phải làm việc trong môi trường đầy áp lực, nếu bản thân có năng lực thực sự, khi còn trẻ họ sẽ có khả năng đạt được mức lương đáng mơ ước của nhiều người. Một số người sẽ có suy nghĩ cố gắng làm việc và kiếm tiền khi còn trẻ và tích lũy; sau đó sẽ về hưu sớm rồi dùng số tiền đó để đầu tư và duy trì cuộc sống về sau.
Kết luận
Tuổi nghề lập trình viên luôn là vấn đề khiến những người làm việc trong ngành IT phải suy nghĩ. Để có thể chuyển đổi và phát triển công việc khi đã có tuổi, các lập trình viên nên xây dựng cho mình một lộ trình làm việc dài hạn và có những bước đi phù hợp cho tương lai.
Hy vọng rằng những tâm sự nghề lập trình trên đây sẽ giúp các bạn có thêm một góc nhìn đa chiều về vấn đề tuổi tác khi lựa chọn công việc developer đầy triển vọng trong tương lai.
Có thể bạn quan tâm:
