Có mấy loại ngôn ngữ lập trình? Các ngôn ngữ nào phổ biến?

Bạn thắc mắc rằng trên thế giới có mấy loại ngôn ngữ lập trình? Chúng là gì? Và những ngôn ngữ nào phổ biến dành cho người mới? Đọc bài viết bên dưới ngay, freeC đã tổng hợp đầy đủ thông tin cho bạn mà 10 kết quả tìm kiếm trên Google chưa có.

Các tài liệu phổ biến nói rằng, có khoảng 700 ngôn ngữ lập trình. Số khác lại nói có gần 9000! Sự thật là đã có vô số ngôn ngữ lập trình được tạo ra trong suốt chiều dài lịch sử. Nhưng giống như ngôn ngữ nói, nó có một hệ thống phân cấp các ngôn ngữ dựa trên mức độ phổ biến và cách sử dụng của chúng.

Ngôn ngữ lập trình là gì? 

Ngôn ngữ được sử dụng để viết chương trình là ngôn ngữ lập trình. Nó thay thế cho ngôn ngữ máy và là những từ có nghĩa, thân thiện với người dùng. 

Ngôn ngữ lập trình có mấy loại? Ngôn ngữ lập trình bao gồm 3 loại chính: Ngôn ngữ máy; Hợp ngữ và Ngôn ngữ bậc cao. 

Các ngôn ngữ này có tính ứng dụng cao trong đời sống và nghiên cứu khoa học. Chúng giúp lập trình các ứng dụng trên hệ điều hành Android và IOS đầy đủ nhất và phù hợp nhất. Ngoài ra, nó còn giúp các việc như lập trình web, giao diện web… trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.

Ngôn ngữ lập trình bậc cao là gì?

Ngôn ngữ lập trình bậc cao sử dụng cú pháp giống như ngôn ngữ tiếng Anh. Những ngôn ngữ này được coi là ‘cao cấp’ vì chúng giống với ngôn ngữ của con người. Nó cũng dễ hiểu hơn đối với các lập trình viên. 

Một số ngôn ngữ bậc cao nổi tiếng là: Java, C, C ++, và Python. Các ngôn ngữ này được sử dụng để phát triển các ứng dụng web, thiết bị di động và máy tính để bàn.

Bạn có thể phân loại các ngôn ngữ lập trình theo cách các chương trình được xây dựng và thực thi như sau:

• Ngôn ngữ lập trình tuyến tính: Chương trình được thực hiện tuần tự từ đầu đến cuối, lệnh nào viết trước thì thực hiện trước.
• Ngôn ngữ lập trình hướng cấu trúc: được chia thành các dự án nhỏ, mỗi dự án nhỏ thực hiện các công việc cụ thể. Chương trình chính sẽ gọi nó theo một thuật toán. Một số ngôn ngữ lập trình hướng cấu trúc phổ biến là Pascal và C.
• Ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng: Phương pháp lập trình hướng đối tượng là cơ sở để xây dựng các thuật toán và chương trình. Các ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng phổ biến, như C #, C ++, lập trình JAVA …

>>> Xem thêm Việc làm IT-Phần mềm lương cao

Hợp ngữ là gì?

Hợp ngữ là ngôn giữ trung gian giữa Ngôn ngữ máy và Ngôn ngữ bậc cao. Nó là cấp độ dưới Ngôn ngữ bậc cao, nhưng trên Ngôn ngữ máy. 

Hợp ngữ dễ hiểu hơn Ngôn ngữ máy. Ngoài ra, người ta còn gọi nó là ngôn ngữ cấp thấp.

Nếu muốn dùng hợp ngữ để viết chương trình hiệu quả, bạn cần phải am hiểu về kiến trúc máy tính và cấu trúc thanh ghi. 

Một chương trình biên dịch đặc biệt – trình hợp dịch sẽ giúp dịch hợp ngữ thành mã đối tượng hoặc mã máy.

Ngôn ngữ máy là gì?

Ngôn ngữ máy là một tập hợp các lệnh được thực thi trực tiếp bởi CPU của máy tính. Mỗi lệnh thực hiện một chức năng cụ thể, chẳng hạn như tải dữ liệu, nhảy hoặc tính toán một số nguyên trên mỗi đơn vị dữ liệu của CPU hoặc thanh ghi bộ nhớ. Tất cả chương trình được thực thi trực tiếp bởi CPU là chuỗi các lệnh này. – Theo Wikipedia.

16 ngôn ngữ lập trình phổ biến và đáng học nhất hiện nay

HTML5 là một ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản. Tuy nhiên, cốt lõi của công nghệ dựa trên Web là bao gồm HTML. Tất cả các trang web ngày nay đều được xây dựng trên HTML.

CSS, viết tắt của Cascading Style Sheets, là một ngôn ngữ được sử dụng để định dạng và sắp xếp các trang web. Nhiều menu trên các trang web và ứng dụng di động được viết bằng CSS kết hợp với JavaScript và HTML.

Đây là ngôn ngữ lập trình cực kỳ phổ biến. Nó thường được sử dụng trong thiết kế ứng dụng web. Mặc dù có những cái tên tương tự, JavaScript không liên quan nhiều đến Java. JavaScript chạy trên web hiện đại, nhưng đôi khi nó làm chậm trình duyệt hoặc khiến người dùng có nhiều lỗ hổng bảo mật hơn.

Đây là một trong những ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất trên thế giới (trong đó có Việt Nam) và được coi là ngôn ngữ cơ bản của mọi lập trình viên. 

Java là một ngôn ngữ hoạt động tốt trên nhiều nền tảng khác nhau. Java có thể được điều chỉnh cho bất kỳ nền tảng nào như Linux, Windows, Mac OS, v.v. mà không cần viết lại. Bạn có thể dùng ngôn ngữ này để thiết kế phần mềm như máy tính để bàn, trang web, ứng dụng Android, lập trình trò chơi, v.v.

>>> Xem thêm Việc làm Android Developer lương HOT

TypeScript là một ngôn ngữ lập trình được phát triển bởi Microsoft, một nhánh của JavaScript. Ra đời từ năm 2012, TypeScript đã được rất nhiều lập trình viên yêu thích vì khả năng xây dựng các ứng dụng quy mô lớn trên nền web hiện đại.

PHP là một ngôn ngữ có lợi thế về mã nguồn mở. Nhờ đó, bạn có thể sử dụng miễn phí một thư viện các tiện ích lập trình web miễn phí. Ngoài ra, nó có thể chủ động chỉnh sửa các CMS có sẵn như WordPress và Joomla .. để tạo trang web theo cách bạn muốn.

Đây cũng là một ngôn ngữ không quá khó đối với người mới bắt đầu. Vì vậy, nếu bạn là người mới làm quen với web, PHP sẽ là lựa chọn phù hợp.

Ngôn ngữ lập trình iPhone do Apple phát triển năm 2014, nhưng nó đã thu hút rất nhiều nhà phát triển sử dụng. Lyft – đối thủ cạnh tranh của Uber tại Hoa Kỳ – cũng đã viết lại toàn bộ ứng dụng iPhone của mình bằng Swift và đã có những cải tiến đáng chú ý về hiệu suất và trải nghiệm.

Được giới thiệu vào năm 2001, Scala được thiết kế để giúp các lập trình viên viết mã nhanh hơn và dễ dàng hơn Java. Các công ty như Airbnb và Apple cũng sử dụng Scala cho các ứng dụng của họ.

Ngôn ngữ C là một ngôn ngữ lập trình logic cao được sử dụng để viết phần mềm và ứng dụng thiết yếu. Bạn có thể dễ dàng tạo các trò chơi đơn giản (cờ vua, cờ caro, v.v.) trên nền tảng ngôn ngữ C.

Đây là ngôn ngữ lập trình nhập môn mà hầu hết các lập trình viên đều phải học. Ngôn ngữ C được coi là tổ tiên của các ngôn ngữ cấp cao. Môn học lập trình C đã được giảng dạy ở nhiều trường đại học và cao đẳng.

Được phát minh vào năm 1983 để thay thế cho ngôn ngữ C truyền thống, C ++ rất phổ biến trong giới lập trình viên trên toàn thế giới. Phần mềm Microsoft Windows, Google Chrome hoặc Fighter đều được viết bằng C ++.

Ngôn ngữ C ban đầu đã có sức ảnh hưởng lớn đến mức nó sinh ra một loạt các ngôn ngữ lập trình kế tiếp cùng tên. Lấy cảm hứng từ C, các ngôn ngữ này cũng kết hợp nhiều tính năng từ các ngôn ngữ khác. Bạn có thể sử dụng Objective-C để thiết kế ứng dụng iOS và mặc dù Swift cũng đang phát triển mạnh, nó vẫn phổ biến hơn Swift.

>>> Xem thêm Việc làm iOS Developer lương cao nhất hiện nay

C# được phát âm là “C sharp”, tương tự như một nốt nhạc. Được phát triển bởi Microsoft và là một biến thể của ngôn ngữ C, C # được yêu thích vì khả năng kết hợp tư duy “rất Java” vào lập trình của nó.

Là một cái tên có vẻ khá kỳ quặc so với phần còn lại của danh sách, Shell không phải là một ngôn ngữ lập trình như một chương trình có mục đích chung hay một chuỗi các hoạt động lặp đi lặp lại trong một hệ điều hành. Các chuyên gia CNTT của công ty bạn có thể sử dụng các tập lệnh shell để cập nhật các chương trình của công ty một cách tự động.

Google đã phát triển Go để giúp các nhà phát triển của mình xây dựng hệ thống cho nhiều người dùng. Nhiều lập trình viên cũng thích Go vì tính dễ đọc và dễ sao chép của nó.

Ngôn ngữ này được nhiều lập trình viên thích vì nó dễ đọc và viết. Cùng với đó là Rails, một khung công tác bổ trợ giúp việc xây dựng các ứng dụng web trở nên dễ dàng. Khẩu hiệu của Ruby là “người bạn tốt nhất của lập trình viên.”

Đây được biết đến như một ngôn ngữ lập trình bậc cao. Nó đòi hỏi người học phải có đủ kiến ​​thức chuyên môn. Nó được nhiều lập trình viên trên thế giới sử dụng. Ngoài việc hỗ trợ hướng đối tượng, Python còn rất thân thiện với người dùng.
Có thể bạn chưa biết: Các game bom tấn hiện nay được viết bằng ngôn ngữ Python.

Có tất cả bao nhiêu ngôn ngữ lập trình trên thế giới? 

Không có câu trả lời chính xác cho câu hỏi này. Vì vậy, freeC đã dùng những danh sách với các số liệu trên để chứng minh. Ngôn ngữ ngày càng được sinh ra và phát triển, cũng như một số khác bị bỏ đi.

Lời khuyên freeC dành cho bạn là hãy nắm vững những ngôn ngữ cơ bản và học hỏi thêm những ngôn ngữ phổ biến và nổi tiếng. Nó sẽ giúp ích cho con đường trở thành lập trình viên chuyên nghiệp của bạn. 

Tham khảo các danh sách tổng hợp về ngôn ngữ lập trình

Danh sách Tiobe

Cộng đồng Lập trình TIOBE bắt đầu tracking 25 ngôn ngữ lập trình từ năm 1991. Ngày nay, chỉ số này đo lường hơn 160 ngôn ngữ có xếp hạng mỗi tháng. 

Xếp hạng dựa trên ý kiến của các kỹ sư lành nghề trên toàn thế giới; nhà cung cấp bên thứ ba; các khóa học, và các công cụ tìm kiếm phổ biến như Google, Bing, Yahoo!, Wikipedia, Amazon, Baidu và YouTube.

Thống kê của Wikipedia

Wikipedia liệt kê hơn 700 ngôn ngữ theo thứ tự bảng chữ cái. Danh sách này liệt kê tất cả các ngôn ngữ lập trình phổ biến trong thời điểm hiện tại. Mặc dù, thông tin từ Wikipedia là chủ quan, nhưng danh sách của họ vẫn cung cấp một cái nhìn sâu sắc, thú vị về các loại ngôn ngữ lập trình trên thế giới.

Tổng hợp của HOPL

HOPL là một danh sách trực tuyến và chứa phả hệ của 8.945 ngôn ngữ lập trình khổng lồ. Danh sách này chứa các ngôn ngữ từ thế kỷ 18 cho đến ngày nay. Danh sách này có 7.800 liên kết ảnh hưởng và hơn 11.000 trích dẫn.

Thống kê trên GitHub

GitHub là một nền tảng phát triển phần mềm với hơn 40 triệu người dùng. Mỗi năm, họ phát hành báo cáo để nhìn lại những bài học và số liệu thống kê của năm qua. Báo cáo của năm 2019, các nhà phát triển đã làm việc với hơn 370 ngôn ngữ trên GitHub.

Từ điển máy tính FOLDOC

FOLDOC là một từ điển máy tính trực tuyến miễn phí. Người dùng có thể tìm kiếm ngôn ngữ lập trình cũng như các thuật ngữ máy tính trên thanh công cụ tìm kiếm của họ. Danh sách này đã tổng hợp hơn 1000 ngôn ngữ lập trình.

Cộng đồng DZone

DZone là một trong những cộng đồng trực tuyến lớn nhất thế giới. Đó còn là nhà xuất bản tài nguyên, kiến thức dành cho nhà phát triển phần mềm. Danh sách của họ tổng hợp có hơn 253 ngôn ngữ dựa trên dữ liệu từ các nguồn như GitHub và TIOBE.

The Language List 

The language list bắt đầu theo dõi các ngôn ngữ lập trình từ năm 1991. Mục đích của họ là trở thành một trong những nguồn ngôn ngữ máy tính hoàn chỉnh nhất “được tổng hợp hoặc biên dịch”. Hiện tại, họ đã thu thập thông tin về khoảng 2500 ngôn ngữ máy tính.

99 Bottles of Beer

Đây là một trang web lưu trữ bộ sưu tập bài hát “99 Bottles of Beer” được viết bằng hơn 1500 ngôn ngữ lập trình! Người truy cập có thể nhận xét và đánh giá độ chính xác của các ngôn ngữ này được liệt kê trên trang web.

Ngôn ngữ Markup là gì?

Ngôn ngữ đánh dấu khác với ngôn ngữ lập trình tiêu chuẩn. Sự khác biệt giữa chúng là:

• Ngôn ngữ đánh dấu liên quan đến một hệ thống chú thích tài liệu theo cách có thể phân biệt về mặt cú pháp với văn bản. 
• Ngôn ngữ lập trình là một ngôn ngữ cung cấp các lệnh dùng để tạo ra các loại đầu ra và kết quả khác nhau.

Đặc điểm chính của các ngôn ngữ đánh dấu là chúng đều có thể đọc được bằng con người và máy (không giống như nhiều ngôn ngữ lập trình). 

Ví dụ: 

HTML (Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản) một ngôn ngữ đánh dấu phổ biến, sử dụng các thẻ từ để xác định các phần hoặc thành phần khác nhau của trang web. Ví dụ: “,” , hoặc “.”

>>> Xem thêm Việc làm Fullstack Developer đãi ngộ tốt

Có tất cả bao nhiêu ngôn ngữ lập trình đang được sử dụng

Không phải tất cả các ngôn ngữ lập trình đều được dùng. Phần lớn các ngôn ngữ được tìm thấy trong các danh sách trên, có những ngôn ngữ chưa bao giờ được sử dụng hoặc đã trở nên lỗi thời. 

Tại sao? 

Một số ngôn ngữ lập trình được thay thế do những thay đổi công nghệ, số khác được tạo ra hoàn toàn cho một mục đích đơn lẻ.

Ngôn ngữ lập trình dành cho mục đích đặc biệt, hoặc ngôn ngữ lập trình miền cụ thể được thiết kế cho một miền ứng dụng cụ thể. Những ngôn ngữ này chỉ được sử dụng để giải quyết một vấn đề nào đó. Nó không được sử dụng rộng rãi như các ngôn ngữ lập trình tiêu chuẩn khác. 

Ví dụ: LISP và Prolog.

Ta không thể trả lời cho câu hỏi “có bao nhiêu ngôn ngữ lập trình đang được sử dụng”, “ngôn ngữ lập trình nào được sử dụng nhiều nhất?” hoặc “có bao nhiêu ngôn ngữ lập trình?” Vì nó không có một con số cụ thể.

Tổng kết

Qua bài viết trên của blog.freec.asia, bạn đã biết có mấy loại ngôn ngữ lập trình, các ngôn ngữ lập trình được sử dụng phổ biến. Bên cạnh đó, chúng ta không có một câu trả lời cụ thể cho câu hỏi “thế giới có tất cả bao nhiêu ngôn ngữ lập trình”. Nó còn tùy thuộc vào loại ngôn ngữ và đối tượng bạn hỏi.

Các bài viết liên quan:

• Những kênh youtube dành cho lập trình viên cực hay
• Cloud architect là gì? Tìm hiểu về điện toán đám mây
• Các trang web dành cho lập trình viên nên tham khảo